بررسی ویژگی‌های رویشی و مورفولوژیک پروونانس‌های پده (Populus euphratica) در خزانه آزمایشی استان خوزستان

گونه‌ بومی تندرشد پده (Populus euphratica) به‌سبب پراکندگی زیاد در کشور و تحمل به شوری خاک و شرایط اقلیمی گرم و خشک از اهمیت زیادی برخوردار است. این بررسی در ایستگاه تحقیقاتی کوشکک در استان خوزستان به‌عنوان یکی از رویشگاه‌های عمده پده بر روی 20 پروونانس پده (P. euphratica) با مبدأهای جغرافیایی مختلف کشور به‌همراه یک کلن حاصل از کشت سلولی انجام شد. از هر پروونانس 30 قلمه تهیه و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در بهمن 1388 کشت شد. ویژگی­های کمی و کیفی نهال­ها شامل رشد قطر یقه و ارتفاع، درصد جوانه‌زنی قلمه‌، سطح ویژه و درصد ماده خشک برگ و مشخصه‌های مورفولوژیکی برگ شامل طول، حداکثر پهنا، نسبت طول به حداکثر پهنا، طول دمبرگ، نسبت طول دمبرگ به طول برگ، ضخامت و سطح برگ به‌همراه صفت‌های زاویه شاخه با تنه و تعداد شاخه‌های بلندتر از 0/5 متر در طول یک سال پس از کاشت در خزانه اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه­واریانس نشان داد که از لحاظ تمام صفت‌های موردبررسی، به‌جز تعداد شاخه‌های بلندتر از 0/5 متر و زاویه شاخه، بین پروونانس‌‌ها اختلاف معنی‌دار وجود دارد و پروونانس‌های رامهرمز و اصفهان به‌ترتیب از رشد قطری و ارتفاعی مطلوب‌‌تری برخوردار بودند. پروونانس ماهنشان نیز به‌دلیل درصد جوانه‌زنی کم و عدم تناسب مورفولوژی برگ آن با شرایط اقلیم گرمسیری، نامناسبترین پروونانس برای استقرار در شمال استان خوزستان بود. همچنین طبق نتایج آزمون تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، پروونانس‌های ماهنشان، جلفا، زابل و کرمان از سایر ژنوتیپ‌ها متمایز شدند.